पुण्याजवळील बेस्ट ट्रेक – नाणेघाटची अद्भुत सफर

कधी तुम्ही असा विचार केला आहे का की हजारो वर्षांपूर्वी व्यापारी, सैनिक आणि राजे कोणत्या मार्गाने जात असतील? मी नेहमीच इतिहास आणि निसर्गाच्या संगमाचा वेडसर चाहता राहिलो आहे. त्यामुळेच, नाणेघाट ट्रेक हा माझ्यासाठी केवळ एक ट्रेक नव्हता, तर तो एक ऐतिहासिक प्रवास होता. तुम्हालाही हा अद्वितीय अनुभव घ्यायचा आहे का? चला, तर मग जाणून घेऊया.

नाणेघाट ट्रेक इतिहास आणि माहिती

नाणेघाट हा महाराष्ट्रातील एक ऐतिहासिक व्यापारी मार्ग आहे. हा जुन्नर आणि कोकण यांना जोडणारा एक महत्त्वाचा घाटमार्ग होता. प्राचीन काळी सातवाहन राजवटीदरम्यान हा मार्ग व्यापारी आणि प्रवाशांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा होता.

नाणेघाट हे नाव “नाणे” आणि “घाट” या दोन शब्दांपासून बनले आहे. येथे पूर्वी व्यापाऱ्यांकडून टोल (नाणे) गोळा केला जात असे, म्हणूनच याला “नाणेघाट” असे नाव पडले. हा ट्रेक सह्याद्री पर्वतातील एक रम्य आणि साहसी ट्रेक असून तो इतिहासप्रेमींना आणि निसर्गप्रेमींना आवडणारा आहे.

नाणेघाट ट्रेक जाण्यासाठी उत्तम वेळ

नाणेघाट ट्रेक कधी करावा, हा प्रश्न अनेकांना पडतो. मी तुम्हाला सांगतो, पावसाळा आणि हिवाळा हा या ट्रेकसाठी सर्वोत्तम काळ आहे.

पावसाळा (जून – सप्टेंबर): हिरवागार निसर्ग, दाट धुके आणि वाहणारे धबधबे यामुळे हा ट्रेक स्वर्गासारखा वाटतो. पण, रस्ता निसरडा होतो, त्यामुळे चांगल्या ग्रिपचे शूज घालणे महत्त्वाचे आहे.

हिवाळा (ऑक्टोबर – फेब्रुवारी): हवामान आल्हाददायक आणि स्वच्छ असते. यामुळे ट्रेक करणे सोपे होते.

उन्हाळा (मार्च – मे): उन्हाळ्यात वातावरण उष्ण असल्यामुळे हा ट्रेक टाळणे योग्य ठरेल.

नाणेघाट ट्रेक कसा करावा? संपूर्ण मार्गदर्शक

ट्रेक सुरू करण्याचे ठिकाण:

• नाणेघाट ट्रेकची सुरुवात वैजापूर (जुन्नर) येथून होते.
• तुम्ही पुणे किंवा मुंबईहून येथे पोहोचू शकता.
• पुण्याहून बस किंवा गाडीने जुन्नरपर्यंत जाता येते.
• जुन्‍नरपासून नाणेघाट बेस कॅम्पपर्यंत जाण्यासाठी खाजगी वाहन किंवा जीप बेस्ट पर्याय आहे.

ट्रेक मार्ग आणि अंतर:

• ट्रेकची लांबी: सुमारे 4-5 किलोमीटर
• संपूर्ण वेळ: 3-4 तास (चढाईसाठी) आणि 2 तास (उतरायला)
• ट्रेकचा स्तर: मध्यम ते अवघड

नाणेघाट ट्रेक साठी लागणारे साहित्य

माझा पहिला नाणेघाट ट्रेक खूप धम्माल होता, पण मी काही चुका केल्या ज्या तुम्ही करू नयेत. म्हणूनच मी तुम्हाला आवश्यक ट्रेकिंग गियरची यादी देतो:

1. ट्रेकिंग शूज (पायाला चांगली ग्रिप देणारे)
2. रेनकोट किंवा विंडचिटर (पावसाळ्यात उपयुक्त)
3. 2-3 लिटर पाणी आणि हलका स्नॅक्स
4. फर्स्ट एड किट आणि आवश्यक औषधे
5. पॉवर बँक आणि टॉर्च
6. एक्स्ट्रा कपडे आणि प्लास्टिक बॅग (ओले कपडे ठेवण्यासाठी)

नाणेघाट ट्रेक मधील ऐतिहासिक ठिकाणे

1) नाणेघाट शिलालेख आणि कोरीव शिल्प

येथे असलेल्या प्राचीन ब्राह्मी लिपीतील शिलालेखांवरून सातवाहन काळाचा इतिहास कळतो.

कोरीव गुहा आणि मंदिराची रचना पाहून मी अचंबित झालो!

2) नाणेघाट गुहा: छत्रपती शिवाजी महाराज आणि नाणेघाटचा संबंध

या गुहांमध्ये प्राचीन काळी व्यापारी आणि सैनिक थांबत असत.

असे मानले जाते की, छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या काळातही हा मार्ग वापरला जात असे.

3) नाणेघाट व्यापारी मार्ग: प्राचीन काळातील व्यापार आणि टोल व्यवस्था

नाणेघाट हे कोकण आणि डेक्कन यांना जोडणारा महत्त्वाचा व्यापार मार्ग होता.

येथे नाणी गोळा करण्यासाठी कोरीव टोलघरे अजूनही पाहायला मिळतात.

नाणेघाट ट्रेक अनुभव आणि फोटो

मी आणि माझ्या मित्रांनी ट्रेक दरम्यान घेतलेले फोटो आणि व्हिडीओज नंतर पाहताना खूप आनंद मिळतो. तुम्हालाही नाणेघाटचे सुंदर निसर्गदृश्य, ढगांमध्ये हरवलेले डोंगर, आणि धबधबे कॅमेऱ्यात कैद करायला नक्की आवडेल!

नाणेघाट ट्रेक प्रवास खर्च आणि तयारी

1. पुणे/मुंबई ते जुन्नर प्रवास: ₹500 – ₹1000 (बस किंवा शेअर्ड कॅब)
2. जुन्नर ते नाणेघाट बेस कॅम्प: ₹300 – ₹600 (प्रत्येक व्यक्ती)
3. खाण्याचा खर्च: ₹200 – ₹500
4. एकूण खर्च: ₹1000 – ₹2000 (स्वतःच्या वाहनाने गेल्यास कमी होऊ शकतो)

नाणेघाट ट्रेक साठी गाईड लागेल का?

जर तुम्ही पहिल्यांदाच जात असाल, तर स्थानिक गाईड घेणे योग्य ठरेल.

त्याचा खर्च साधारणतः ₹500 – ₹800 इतका असतो.

निष्कर्ष

नाणेघाट ट्रेक हा केवळ निसर्गसौंदर्याचा अनुभव नसून तो इतिहासाच्या पाऊलखुणा शोधण्याचा प्रवास आहे. जर तुम्ही सह्याद्री पर्वत ट्रेक, जुन्नर किल्ले आणि ट्रेक, किंवा पुण्याजवळील बेस्ट ट्रेक शोधत असाल, तर हा ट्रेक तुमच्यासाठी नक्कीच उत्तम पर्याय आहे.

तुम्हाला हा लेख कसा वाटला? तुम्ही कधी नाणेघाट ट्रेक केला आहे का? तुमचे अनुभव कमेंटमध्ये शेअर करा! 🚀

नाणेघाट ट्रेक – वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)