महिनाभर आधीपासून बजेट फॅमिली ट्रिप कशी प्लॅन करावी

फॅमिली ट्रिपसाठी बजेट प्लॅनिंग कसं करावं: “एकदा आम्ही फॅमिली ट्रिपवर गेलो होतो… आणि परत आल्यावर खातं रिकामं आणि क्रेडिट कार्ड भरलेलं होतं!” हे आठवलं की हसूही येतं आणि धडा सुद्धा मिळतो.

एकत्र जेवण, समुद्र किनाऱ्यावर मुलांची धावपळ, डोंगराच्या कुशीत एकत्र झोपलेली संध्याकाळ – फॅमिली ट्रिप म्हणजे फक्त पर्यटन नव्हे, तर संवेदनांचा साठा. पण या सगळ्याचा गोडवा तेव्हाच टिकतो, जेव्हा बजेट बिघडत नाही.

मी आणि माझा परिवार दर वर्षी एक छोटं तरी ट्रिप प्लॅन करतो. पण सुरुवातीच्या वेळेस आम्ही जेव्हा कुठलंच बजेट ठरवलं नव्हतं, तेव्हा परत आल्यावर महिनाभर खर्चांची जुळवाजुळव करावी लागली.

🧳 1) ट्रिपचं स्वरूप ठरवा

ट्रिप सुरू होते “कुठे जायचं?” या प्रश्नाने.

तुम्हाला समुद्रकिनाऱ्याची गरज आहे की डोंगर, थंडी हवी की उन्हातला कोकण?
आरामदायी रिसॉर्ट हवंय की अॅडव्हेंचर ट्रिप?

स्वप्न मोठं असो हरकत नाही, पण ते बजेटच्या चौकटीत बसायला हवं. एकदा आमच्या मुलीला मॅजिक किंगडम बघायचं होतं. पण तोपर्यंत आम्ही महाबळेश्वर बुक केलं होतं. मग तिला सांगितलं – “तिथेही स्ट्रॉबेरी चॉकलेट्स मिळतील!”

✅ सल्ला

• 3 पर्याय ठेवा – एक महागडा, एक मध्यम, आणि एक बजेट
• त्यावर फॅमिलीमध्ये चर्चा करा
• सर्वांचं समाधान हवं, पण खिशात झोल नको!

💰 2) एकूण बजेट ठरवा

“किती खर्च करायला तयार आहोत?”

हेच मूळ आहे. ट्रिप सुरू करण्याआधी तुम्ही किती खर्च परवडू शकता ते ठरवा.

उदाहरण

1. एकूण बजेट – ₹30,000
2. प्रवास – ₹8,000
3. राहणं – ₹10,000
4. जेवण – ₹5,000
5. Sightseeing – ₹4,000
6. इतर (शॉपिंग, एखादा emergency खर्च) – ₹3,000

✅ सल्ला

बजेट Excel शीटमध्ये note करा
काही unexpected खर्चासाठी 10% extra ठेवा

🚌 3) प्रवासाचं नियोजन

प्रवासाचं माध्यम (बस, ट्रेन, कार, विमान) हा सर्वात मोठा घटक असतो. आमचं एकदा असं झालं की पुण्याहून गोव्याला ट्रेनचे तिकीट मिळालं नाही, मग कारने गेलो… आणि पेट्रोल + टोलने बजेटचा भपका उडवला!

✅ सल्ला

तिकीटं आधीच बुक करा – विशेषतः ट्रेन किंवा फ्लाइट
रेल्वे: IRCTC वर 60 दिवस आधी बुकिंग करा
कार: 4 जणांपेक्षा कमी असाल तर self-drive rental हाही पर्याय
बस: सरकारी किंवा आरामदायी खासगी सेवा निवडा

🏠 4) राहण्याची जागा

हॉटेल निवडताना केवळ किंमत बघू नका – साफसफाई, सुरक्षितता आणि फॅमिली फ्रेंडली अटमॉस्फियर पाहा.

एकदा आम्ही स्वस्त म्हणून एका लॉजमध्ये थांबलो. पण रात्री 2 वाजता सिग्नलशिवाय वीज गेली आणि पंखा बंद…! मग काय? दुसऱ्या दिवशी जागा बदलली.

✅ सल्ला

MakeMyTrip, Goibibo, Airbnb वर compare करा

‘Kids friendly’, ‘Free cancellation’, आणि ‘Breakfast included’ filters वापरा

2-3 दिवसांपेक्षा जास्त असेल तर Airbnb (होमस्टे) कधी कधी economical ठरतं

ऑफ सीझनमध्ये 30-40% स्वस्तात मिळते

🍽️ 5) जेवण

ट्रिपवर खाणं ही मजा असते, पण बाहेरचं सतत खाल्लं तर खर्चही वाढतो आणि पोटही बिघडतं.

एकदा आम्ही कोकणात गेलो असताना एका छोट्याशा घरगुती खानावळीत जेवलो – वरण-भात-कोशिंबीर! एवढं साधं, तरीही प्रेमाने दिलं की मन भरून जातं.

✅ सल्ला

1. शक्य असेल तिथे घरगुती जेवण निवडा
2. 1 वेळ हॉटेल, 1 वेळ फळं किंवा हलकं खाणं
3. स्वतः सोबत काही snacks आणि biscuits ठेवा – विशेषतः मुलांसाठी

🗺️ 6) Sightseeing प्लॅन

ट्रिपच्या ठिकाणी पोहचल्यानंतर विचार करायला लागला की “कुठे जायचं?”, तर वेळ आणि पैसा दोन्ही वाया जातो.

✅ सल्ला

• ट्रिपपूर्वी Google Maps, ब्लॉग्स, आणि स्थानिक YouTube व्हिडिओ बघा
• एक दिवस 2-3 ठिकाणं पुरे
• Paid sightseeing मध्ये family package किंवा group discount बघा
• काही वेळा स्थानिक Auto वाले 4-5 स्पॉट्सचे combo plan देतात

🛍️ 7) शॉपिंग आणि आठवणी

बाजारात गेलं की हातात काहीतरी घ्यावंसं वाटतंच. पण दरवेळी “हे स्वस्त मिळालं” म्हणत घ्याल तर बजेटचं गणित बिघडतं.

माझ्या मुलाला गोव्यात एक गिटारवाला keychain आवडला होता. मी 4 घेतले – मित्रांसाठी पण. पण त्याच बजेटमध्ये आम्ही ice-cream खाल्ली असती ना?

✅ सल्ला

ठरवा की एकूण किती शॉपिंग करणार
कॅशमध्ये काही अमाउंट ठेवा, कार्ड swipe करू नका
फक्त unique किंवा स्मरणात राहणाऱ्या गोष्टी घ्या

📱 8) Apps आणि टूल्स

आजकाल Travel Apps आणि Budget Plannersमुळे सगळं सोपं झालंय.

वापरासाठी उपयुक्त apps

• Google Sheets – खर्च लिहून ठेवा
• Splitwise – जर मित्रांबरोबर trip असेल तर खर्च वाटण्यासाठी
• IRCTC, Redbus, AbhiBus – प्रवासासाठी
• Trivago, Goibibo, Airbnb – हॉटेल्ससाठी
• Google Maps offline download – इंटरनेट नसला तरी!

🧠 9) Unexpected खर्चासाठी तयारी ठेवा

ट्रिपवर सर्व काही नियोजनानुसार घडतंच असं नाही. अचानक डॉक्टर, रिक्षा, किंवा बॅग फाटणे – काहीही होऊ शकतं.

✅ सल्ला

• ₹1,000-₹2,000 emergency फंड वेगळा ठेवा
• Digital payment चालत नाही अशा भागात रोख ठेवणं फायद्याचं
• Travel Insurance जर international trip असेल तर must!

🧡 10) शेवटचा आणि सर्वात महत्त्वाचा सल्ला

फॅमिली ट्रिप म्हणजे फक्त पैसा घालवणं नव्हे, तर नातं जोपासण्याची एक संधी. तुमचं planning जितकं स्पष्ट, तितकं अनुभव सुंदर!

“पर्यटनाच्या आठवणी अनेक असतात, पण ट्रिप झाल्यावरही जर खिशात काही सुटलेले पैसे असतील, तर ती ट्रिप खरंच यशस्वी होती.” – माझ्या बाबांचं वाक्य, जे आजही मी लक्षात ठेवतो.

🧾 उदाहरण बजेट टेम्प्लेट – 3 दिवसांची कोकण ट्रिप (Family of 4)

खर्च प्रकार	अंदाजे रक्कम
ट्रेन तिकिटं (to & fro)	₹4,000
राहणं (2 nights)	₹6,000
जेवण	₹3,000
Sightseeing	₹2,000
शॉपिंग व स्मरणिका	₹1,000
Emergency व अनपेक्षित	₹2,000
Total	₹18,000

✅ FAQs – फॅमिली ट्रिप बजेट प्लॅनिंगसाठी